Ważne dla adiunktów i asystentów. UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI wprowadził tzw. „wyzerowanie”

Z protokołu posiedzenia Senatu Uniwersytetu Szczecińskiego w dniu 24 maja 2016 r. (s. 5): „Głos zabrała mgr Jolanta Waszkiewicz Kierownik Działu Spraw Osobowych. Kierownik J. Waszkiewicz powiedziała, że w chwili obecnej zatrudnionych jest 398 adiunktów, którzy nie posiadają stopnia doktora habilitowanego. Z tej grupy 305 nauczycieli akademickich zawarło stosunek pracy przed 1 października 2013 roku i w stosunku do tych osób zostanie przeliczony na nowo okres zatrudnienia, na podstawie przyjętych w dniu dzisiejszym przepisów.” Senat Uniwersytetu Szczecińskiego, uchwałą w dniu 24 maja 2016 roku wprowadził tzw. „zerowanie”. Wielu pracowników zyskało szansę dalszego rozwoju naukowego. Poniżej prezentujemy zapis z protokołu posiedzenia Senatu US w części dotyczącej sprawy.

Uchwała w sprawie nowelizacji Statutu Uniwersytetu Szczecińskiego

Głos w sprawie zabrał prorektor M. Górski. Prorektor M. Górski poinformował, że proponowane zmiany do Statutu można podzielić na dwie części. Część pierwsza wynika z nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, która wchodzi w życie z dniem 1 października 2016 r. i zmienia nieco zasady zatrudniania na stanowisku profesora wizytującego i profesora nadzwyczajnego. Chodzi tu o osoby, które nie spełniają wymagań, o których mowa w ustawie. W związku z powyższym, by umożliwić takim osobom zatrudnienie z dniem 1 października br. należy wprowadzić stosowne zmiany do Statutu w par. 107. Prorektor dodał, że szczegółowe uzasadnienie dla wprowadzenia tej zmiany zostało zawarte w projekcie uchwały przekazanej Senatorom.

Druga propozycja zmiany Statutu, o której powiedział prorektor M. Górski dotyczyła dodania do Statutu par. 110 a. Prorektor zaznaczył, że propozycja rozwiązań zawartych w tym przepisie może budzić pewne wątpliwości. Wskazał, że w tej kwestii uzasadnienie dołączone do projektu uchwały jest bardzo obszerne. Regulacja odnosi się do sytuacji osób zatrudnionych na stanowisku asystenta i adiunkta, które nie spełniły wymagań określonych w ustawie i w ustawowym terminie nie uzyskały stopnia doktora lub doktora habilitowanego. Prorektor M. Górski przypomniał, że w roku 2011 w przyjętym wówczas Statucie zostały zredagowane przepisy przejściowe ustalające określone warunki, po spełnieniu których osoby wskazane mogły mieć przedłużony okres zatrudnienia na danym stanowisku. Ustalenia te wynikały z przyjętej interpretacji nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Interpretacja odnosiła się wówczas do takiej kwestii, iż w nowelizacji ustawodawca nie odniósł się do zagadnienia okresów zatrudnienia osób zatrudnionych na stanowiskach asystenta i adiunkta po wejściu w życie znowelizowanej ustawy. Dodał, że po dokonaniu kolejnej nowelizacji, która weszła w życie z dniem 1 października 2013 r., zasady zatrudniania na stanowisku asystenta i adiunkta zmieniły się. W Uczelni przyjęto, że to nieodniesienie się ustawodawcy do tego problemu pozostawia możliwość doregulowania tej kwestii aktami wewnętrznymi. Okazało się jednak, że w chwili, gdy powstało szereg sporów związanych z rotacją pracowników naukowych zatrudnionych na stanowisku asystenta lub adiunkta, a które nie mieściły się w wyznaczonych limitach czasowych orzecznictwo sądowe poszło w innym kierunku. Orzecznictwo założyło, że skoro ustawodawca nie wprowadził żadnych przepisów przejściowych to „wyzerował” okresy rotacyjne. Dlatego dla wszystkich pracowników powinny się one liczyć od dnia 1 października 2013 r., również dla osób, które były zatrudnione przed tym terminem i podlegały okresom rotacyjnym wynikającym z przepisów wewnętrznych. Prorektor powiedział, że orzecznictwo wydaje się w chwili obecnej ugruntowane (włącznie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, na które powołuje się dr Izabela Gawłowicz, która przygotowywała opinię w sprawie proponowanych rozwiązań na wniosek związków zawodowych). Prorektor wskazał, że władze rektorskie przyjęły nieco inną linię uzasadniającą wprowadzenie proponowanych zmian, jednak linia ta odpowiada intencjom, które były zawarte w uzasadnieniach przygotowanych przez związki zawodowe. Potwierdzone to zostało w piśmie podpisanym przez przewodniczącego NSZZ „Solidarność” mgr Sebastiana Sahajdaka. Prorektor powiedział, że we wspomnianym piśmie skierowanym do władz rektorskich pojawiły się pewne nowe kwestie. Te jednak, zostaną podniesione przez Senat nowej kadencji. Prorektor powiedział, że zdaniem władz rektorskich projekt nowego Statutu porządkujący wszystkie poruszane w jego nowelizacjach kwestie, sugestie zmian i uzupełnień powinien być jak najszybciej przyjęty przez Senat nowej kadencji.

Następnie prorektor M. Górski zwrócił się z prośbą o przyjęcie przedstawionego projektu zmiany Statutu. Podkreślił, że proponowane zmiany są ważne ze względów czasowych: po pierwsze ze względu na umożliwienie ewentualnego zatrudnienia na stanowisku profesora wizytującego osób, które miałyby podjąć pracę z dniem 1 października br. Po drugie, w uczelni jest pewna grupa pracowników, którzy podlegaliby rotacji na przełomie roku akademickiego; w stosunku do tych osób kwestie związane z terminami na uzyskanie awansów naukowych należy uporządkować. Brak regulacji w tym zakresie może narazić uczelnię na spory sądowe. Co przy obecnym trendzie orzeczniczym powodowałoby przegrywanie sporów sądowych, jak też szereg innych negatywnych konsekwencji dla Uczelni.

Następnie głos zabrała Przewodnicząca Senackiej Komisji ds. Organizacyjno-Prawnych dr hab. Kinga Flaga-Gieruszyńska, prof. US. Prof. K. Flaga-Gieruszyńska powiedziała, że Komisja ds. Organizacyjno-Prawnych zaopiniowała pozytywnie projekt nowelizacji Statutu. Jednak zaopiniowany przez Komisję projekt różni się od projektu przedłożonego Senatorom. W związku z powyższym, prof. K. Flaga-Gieruszyńska zaproponowała wprowadzenie trzech poprawek odpowiadających wersji projektu przyjętej przez Komisję:

1) zmianę tytułu uchwały na uchwałę w sprawie zmiany uchwały Statut Uniwersytetu Szczecińskiego (zgodnie z treścią zaakceptowaną przez komisję prawną);
2) w proponowanym tekście par. 110 a ust. 3 Komisja skreśliła wyraz „odpowiednio”;
3) w punkcie 3 projektu Komisja zmieniła zapis „skreśla się: na „uchwala się”.

Prorektor M. Górski zaakceptował poprawki przedstawione przez prof. K. Flagę-Gieruszyńską.

Następnie głos zabrał Dziekan Wydziału Prawa i Administracji dr hab. Zbigniew Kuniewicz, prof. US. Dziekan powiedział, że proponowane zmiany do Statutu zawierają dwa aspekty: merytoryczny i formalny. Wymiar formalny proponowanych zmian został uzasadniony przez prorektora M. Górskiego. Wymiar merytoryczny proponowanej nowelizacji związany jest z ewentualnym pozostaniem na zajmowanym stanowisku, co może powodować spory sądowe, których los nie jest przesądzony. Dziekan wyraził zrozumienie dla uzasadnienia wprowadzenia tych zmian, które przedstawił prorektor M. Górski. Dodał, że nie wszystkie uczelnie przyjęły rozwiązania, które zostały dziś przedstawione. Przypomniał, że obowiązujący Statut zawierał rozwiązania, które były propracownicze, w związku z tym możliwa jest obrona obowiązujących zapisów.

Kwestie formalne, o które zapytał dziekan Z. Kuniewicz dotyczyły zaopiniowania projektu nowelizującego Statut przez związki zawodowe, jak też sformułowań użytych w projekcie np. przejście na emeryturę. Dziekan zaproponował by posługiwać się sformułowaniami używanymi przez ustawodawcę tj. osiągnięcie wieku emerytalnego lub uzyskanie uprawnień emerytalnych.

Głos w sprawie zabrał przewodniczący S. Sahajdak, który podziękował władzom rektorskim za przygotowanie uchwały zmieniającej Statut i możliwość procedowania nad nią. Dodał, że Komisja Uczelniana NSZZ „Solidarność” zajęła stanowisko w sprawie wydania opinii nt. projektu. zmiany Statutu. Pisemna opinia w sprawie została przekazana władzom rektorskim. Przewodniczący dodał, że związek zawodowy jest w stałym kontakcie ze sporą grupą pracowników, których dotyczą omawiane dziś zmiany. Przewodniczący dodał, że z orzecznictwa sądów wynika, że uczelnie przegrywają sprawy związane z biegiem terminów dotyczących zatrudnienia na określonych stanowiskach. Dodał, że pracownicy, którzy zwrócili się do związku zawodowego otrzymali deklarację pomocy prawnej w sytuacjach ewentualnych sporów z pracodawcą.

Przewodniczący S. Sahajdak zwrócił się z prośbą do Senatorów o poparcie przedstawionego wniosku.

Następnie głos zabrała prof. dr hab. Barbara Kromolicka Dziekan Wydziału Humanistycznego. Dziekan B. Kromolicka zwróciła uwagę, że kwestie poruszane w projekcie uchwały nowelizującej Statut są niezwykle istotne ze względu na fakt, że ewentualne wypowiedzenia stosunku pracy powinny nastąpić w czerwcu br. Dziekan zadała też kilka pytań związanych z poszczególnymi punktami projektu uchwały. Zapytała o zasady zatrudniania na stanowisku profesora zwyczajnego lub nadzwyczajnego po uzyskaniu uprawnień emerytalnych. Wskazała, że zatrudnienie na stanowisku profesora zwyczajnego i nadzwyczajnego po uzyskaniu uprawnień emerytalnych jest możliwe na podstawie umowy o pracę i nie wymaga postępowania konkursowego oraz zgody Senatu. Dziekan powiedziała, że w takiej sytuacji oczywiste jest uzyskanie opinii rady wydziału czy też opinii jednostki, w której nauczyciel akademicki jest zatrudniony. Poprosiła o uwzględnienie takiego zapisu lub też wskazanie czy można odwołać się do obowiązujących zapisów ustawy.

Następnie dziekan B. Kromolicka zwróciła się do władz rektorskich z prośbą o podanie liczby asystentów i adiunktów, którzy skorzystają z omawianych na dzisiejszym posiedzeniu zmian do Statutu. Dziekan poprosiła też o podanie liczby spraw sądowych związanych z obowiązywaniem przejściowych Statutu dotyczących zatrudnienia na stanowisku asystenta i adiunkta. Spytała ilu pracowników odwołało się od decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy. Poprosiła również o informacje na temat rozstrzygnięć w tych sprawach. Dziekan odczytała część uzasadnienia do projektu uchwały w sprawie zmian Statutu i zwróciła uwagę na niektóre sformułowania, które znalazły się w uzasadnieniu projektu, a które w odczuciu Pani dziekan nie wzmacniają uzasadnienia. Dziekan przypomniała, że wielu pracowników, którym upłynął termin na uzyskanie awansu naukowego zostało zatrudnionych na 1/2 etatu i w czasie zatrudnienia uzyskali stopień doktora lub doktora habilitowanego, korzystając z dofinansowania jednostki, w której są zatrudnieni. Dziekan poprosiła o wyjaśnienie jak będą traktowane osoby, z którymi został rozwiązany stosunek pracy ze względu na upływ terminu, w którym powinna uzyskać awans naukowy. Spytała też, czy osoby, z którymi rozwiązano stosunek pracy powrócą na wcześniejsze stanowiska np. adiunktów z mianowaniem? Czy nauczyciele akademiccy, którzy zostali zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy zostaną zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy?

Głos zabrała dr hab. Danuta Umiastowska, prof. US z Wydziału Kultury Fizycznej i Promocji Zdrowia, Przewodnicząca Związku Nauczycielstwa Polskiego. Prof. D. Umiastowska powiedziała, że ZNP nie zaopiniował na piśmie projektu uchwały w sprawie zmiany Statutu dlatego, że związek przygotował pismo do władz rektorskich, w którym poruszone zostały kwestie zawarte w projekcie przedstawionej dziś uchwały. Powiedziała, że ZNP pozytywnie opiniuje projekt uchwały zmieniającej Statut.

Do wypowiedzi dziekan B. Kromolickiej odniósł się przewodniczący S. Sahajdak, który powiedział, że związek zawodowy „Solidarność” utrzymuje kontakt z 15 pracownikami, z którymi został rozwiązany stosunek pracy w oparciu o przepisy przejściowe Statutu (dop. powinno być utrzymuje kontakt z pracownikami, z którymi rozwiązano stosunek pracy lub może być rozwiązany w ciągu najbliższych miesięcy). Cztery z tych osób rozważają wystąpienie na drogę sądową. Kwestie związane ze zmianą warunków pracy, o które pytała dziekan B. Kromolicka są kwestiami, z którymi władze Uczelni będą musiały się zmierzyć. Przewodniczący S. Sahajdak zwrócił się do Senatu z prośbą o poparcie dla przedstawionych zmian do Statutu.

Głos zabrała mgr Jolanta Waszkiewicz Kierownik Działu Spraw Osobowych. Kierownik J. Waszkiewicz powiedziała, że w chwili obecnej zatrudnionych jest 398 adiunktów, którzy nie posiadają stopnia doktora habilitowanego. Z tej grupy 305 nauczycieli akademickich zawarto stosunek pracy przed 1 października 2013 r. i w stosunku do tych osób zostanie przeliczony na nowo okres zatrudnienia, na podstawie przyjętych w dniu dzisiejszym przepisów.

Głos zabrał prorektor M. Górski. Prorektor nawiązał do wątpliwości związanych z treścią art. 107 ust. 3 omawianego projektu wyrażonych przez dziekan B. Kromolicką i dziekana Z. Kuniewicza. Wskazał, że brzmienie tego przepisu zostało jedynie przeredagowane, nic się nie zmieniło w treści przepisu i zakresie jego stosowania. Prorektor potwierdził, że kwestie zmiany warunków pracy poruszone przez dziekan B. Kromolicką są trudne. Dodał, że rozwiązaniem mogłoby być wprowadzenie do treści uchwały generalnej zasady w stosunku do osób, z którymi rozwiązano stosunek pracy lub którym zmieniono warunki pracy. Władze rektorskie nie zdecydowały się na przyjęcie takiego rozwiązania z kilku powodów. Jednym z nich było to, że takie rozwiązanie mogło być potraktowane jako pewnego rodzaju zachęta do powrotu do pracy na Uniwersytecie. Gdyby odbyło się to w skali, o której dziś mówiono, dla uczelni byłaby to sprawa kłopotliwa ze względów finansowych. Podkreślił, że władze rektorskie zdają sobie sprawę z tego, że wątpliwości, o których mówiła dziekan B. Kromolicka będą się pojawiać. Prorektor zapewnił, że w każdej ze spraw, która się pojawi, będą podejmowane indywidualne rozstrzygnięcia. Dodał, że w Uczelni występuje problem z pracownikami, którzy podlegają tzw. okresom rotacyjnym m.in. dlatego, że w skali uczelni nie są monitorowane i badane postępy naukowe. Zwolnienie pracownika, który uzyskuje dwie negatywne oceny naukowe jest łatwiejsze, ze względu na to, że istnieje przepis ustawy, który ma w tym przypadku zastosowanie. Prorektor wyraził też pewną sugestię dotyczącą zmian, którą należałoby wprowadzić być może już na początku nowej kadencji, a mianowicie przyjęcie określonej polityki kadrowej. Dodał, że w związku z tym, że rozstrzygnięcia i decyzje w sprawach osobowych podejmuje rektor, to do niego powinny trafiać wnioski wraz z opinią dziekana.

Głos zabrał dziekan P. Niedzielski. Dziekan nawiązał do wypowiedzi dziekan Kromolickiej i powiedział, że decyzje w sprawach osobowych są bardzo trudne. W chwili obecnej należy się zastanowić jaką politykę przyjąć w stosunku do pracowników, wobec których zastosowane zostały przepisy przejściowe Statutu. 305 adiunktów, którym zostanie wydłużony okres zatrudnienia, to problem prorozwojowy dla Uniwersytetu. Dziekan powiedział, że w sprawach osobowych nie da się rozwiązać kompleksowo, każdy przypadek, bowiem jest indywidualny. Zmiana Statutu oznacza zmierzenie się z problemami, jakie mogą się pojawić w odniesieniu do osób, którym zmieniono warunki zatrudnienia lub, z którymi rozwiązano stosunek pracy na mocy obowiązujących przepisów statutowych. Oceny negatywne to nie jest jednoznaczne rozwiązanie. Dziekan podkreślił, że w każdym przypadku występuje silna konieczność współpracy dziekana z władzami rektorskimi. Wskazał, że źle przygotowane dokumenty dotyczące rozwiązania stosunku pracy na poziomie wydziałów skutkują przegraną sprawą, w przypadku skierowania jej do sądu pracy. Zdaniem dziekana P. Niedzielskiego wpisanie do Statutu przedstawionych dziś propozycji to znaczne wzmocnienie ewentualnych roszczeń pracowników.

Prorektor M. Górski odniósł się do wypowiedzi dziekana P. Niedzielskiego i powiedział, że w pewnych aspektach wyrażone przez niego stanowisko jest zgodne ze stanowiskiem władz rektorskich. Podkreślił raz jeszcze, że sprawy pracownicze są sprawami indywidualnymi, i nie można do nich stosować generalnych rozwiązań. Trudno dziś rozstrzygnąć jak nauczyciel akademicki, który został przeniesiony na stanowisko starszego wykładowcy, odniesie się do znowelizowanych przepisów Statutu. Być może woli pozostać na zajmowanym stanowisku. Władze rektorskie znajdą sobie sprawę z tego, że wyniki ocen okresowych nauczycieli akademickich nie zawsze mogą stanowić dobre rozwiązanie. Także dlatego, że ustawa skraca minimalny termin przeprowadzania ocen nauczycieli akademickich.

Głos zabrał dziekan W. Tarczyński. Dziekan powiedział, że jakiekolwiek z rozwiązań zostanie przyjęte, znajdzie grupę osób, które się z nim nie zgadzają. Dodał, że Senatorowie WNEiZ (Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania) popierają zmianę Statutu ze świadomością ew. konsekwencji jej wprowadzenia. Zdaniem Senatorów jest to zmiana, która powinna być przyjęta.

Głos zabrał dziekan Wydziału Matematyczno-Fizycznego dr hab. Piotr Krasoń, prof. US. Dziekan powiedział, że na WMF funkcjonuje roczny system oceny pracowników. System działa znakomicie. Do ceny powołanych zostało 8 profesorów i przedstawiciel związków zawodowych. Powołane osoby wnikliwie sprawdzają dorobek kandydata. Następnie w drodze głosowania podejmowana jest decyzja dotycząca kandydata. Na wydziale udało się wprowadzić politykę kadrową, zgodnie z którą osoby tzw. „nierokujące” podlegają rotacji. Dziekan rekomendował, by takie rozwiązanie wprowadzić na innych wydziałach.

Głos zabrała dr hab. Urszula Chęcińska, prof. US. Prof. U. Chęcińska powiedziała, że w kontekście przedstawionych zmian do Statutu myśli o ocenie parametrycznej jednostek. Jak też o ilości środków, które przeznaczone są na dotację celową dla młodych pracowników naukowych. Prof. U. Chęcińska wskazała, że tych środków z roku na rok jest coraz mniej.

Do wypowiedzi prof. U. Chęcińskiej odniósł się prorektor M. Górski. Prorektor wyjaśnił, że obawy prof. U. Chęcińskiej nie spełnią się po przyjęciu odpowiedniej polityki kadrowej na początku nowej kadencji.

Głos zabrał dziekan Z. Kuniewicz, który odniósł się do kwestii zatrudniania na stanowiskach profesora zwyczajnego i nadzwyczajnego po uzyskaniu uprawnień emerytalnych. Zrozumiałym jest, że takie zatrudnienie nie wymaga postępowania konkursowego. Jednak zdaniem dziekana zgoda rady wydziału jest elementem bardzo ważnym.

Głos w sprawie zabrała mgr Jolanta Waszkiewicz. Przepis dotyczący skorzystania z uprawnień emerytalnych jest traktowany jednorazowo. Nauczyciel akademicki, który chce skorzystać z uprawnień emerytalnych np. 26 kwietnia rozwiązuje stosunek pracy by 28 kwietnia nawiązać go ponownie. Stosunek pracy, który trwa, jest przerywany na 1 dzień. Dlatego też procedury polegające na uzyskaniu zgody lub opinii organów kolegialnych/senat i postępowanie konkursowe nie są konieczne. Mgr J. Waszkiewicz dodała, że postępowanie konkursowe jest przeprowadzone przy zatrudnianiu nauczycieli akademickich, którzy skorzystali z uprawnień emerytalnych. Taka była intencja ustawodawcy, kiedy wyłączał z postępowania konkursowego moment przejścia na emeryturę.

Kolejni mówcy wypowiadali się na temat nowego brzmienia par. 107 ust. 3.

Kończąc dyskusję na temat zatrudniania nauczycieli akademickich na stanowisku profesora zwyczajnego i nadzwyczajnego po uzyskaniu uprawnień emerytalnych prorektor M. Górski zaproponował zmianę brzmienia par. 107 ust. 3 Statutu na następujące: „Profesor zwyczajny albo nadzwyczajny po przejściu na emeryturę może być nadal zatrudniony na podstawie umowy o pracę na wniosek dziekana, po wyrażeniu zgody przez radę wydziału; takie zatrudnienie nie wymaga postępowania konkursowego i zgody senatu.”

Przedstawiciele związków zawodowych obecni na posiedzeniu wyrazili pozytywną opinię na temat propozycji wprowadzenia zmiany brzmienia par. 107 ust. 3.

Komisja skrutacyjna stwierdziła, że na sali obrad znajduje się kworum konieczne do poddania do głosowania uchwały zmieniającej Statut, tj. 55 Senatorów.

W związku z powyższym prorektor M. Górski poddał pod głosowanie projekt uchwały zmieniającej Statut wraz z poprawką polegającą na zmianie brzmienia par. 107 ust. 3.

W głosowaniu jawnym Senat jednomyślnie przyjął uchwałę zmieniającą Statut Uniwersytetu Szczecińskiego.”

Źródło: Protokół z posiedzenia Senatu Uniwersytetu Szczecińskiego w dniu 24 maja 2016 r. (s. 3-7)

ZOBACZ:

1) Propozycja zmian dot. tzw. „wyzerowania” wraz z uzasadnieniem zaproponowana przez Komisję Uczelnianą NSZZ „Solidarność” US z dnia 28.04.2016 r.

2) Pismo KU NSZZ „Solidarność” US do JM Rektora US dotyczące proponowanych zmian w Statucie US z dnia 23.05.2016 r.

3) UCHWAŁA nr 97/2016 Senatu Uniwersytetu Szczecińskiego z dnia 24.05.2016 r.