Dekretyzacja akademii – studium przypadku za 88 051 zł

Czy zarządzeniem rektora można znieść zapis ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym? Można. Czy w zarządzeniu można samodzielnie nakreślić nowy regulamin? Owszem. Czy na przysłowiową „gębę” można zmieniać zasady podziału środków publicznych? Oczywiście. Oczywiście, że można! Jednym nagroda, a drugim kijek, czyli studium przypadku o „dekretyzacji akademii”, oszczędzaniu i nagradzaniu. Tekst, podobnie jak demokracja, jest nudny więc odradzamy… Chyba, że w przyszłości zamierzasz zarządzać w uczelni, to przeczytaj proszę.

Porządek prawny – nudny, ale na wstępie ważny
„Odcumowujemy” od art. 155 ust. 7 i 8 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 572 ze zm.) [zobacz] i wyruszamy w bardzo ciekawą podróż. Ustęp siódmy art. 155 brzmi tak: „Pracownicy niebędący nauczycielami akademickimi mogą otrzymywać za osiągnięcia w pracy zawodowej nagrody rektora.” Proszę zwrócić uwagę na wyraz „mogą”. Mogą, czyli nie muszą… Uczelnia publiczna nalicza środki na nagrody rektora, o których mowa w ust. 7, w wysokości określonej w ustawie. Jest to 1 procent planowanych przez uczelnie rocznych środków na wynagrodzenia osobowe dla tej grupy pracowników (art. 155 ust. 8). Zasady podziału i przyznawania nagród określa statut (ust. 8). Zajrzyjmy więc do Statutu Uniwersytetu Szczecińskiego [zobacz]. Dział VII Pracownicy. Rozdział 8. Nagrody. Par. 124. 1. „Na zasadach określonych w ustawie mogą być przyznawane nagrody rektora. 2. Zasady i tryb przyznawania nagród rektora nauczycielom akademickim określa regulamin uchwalony przez senat. 3. Zasady i tryb przyznawania nagród rektora pracownikom nie będącym nauczycielami akademickimi określa regulamin ustalony przez rektora.”

Na podstawie Statutu, Rektor US – zarządzeniem nr 13/2016 z dnia 24 lutego 2016 r. –  wprowadził regulamin przyznawania nagród rektora dla pracowników Uniwersytetu Szczecińskiego niebędących nauczycielami akademickimi [zobacz]. W par. 1 przeczytamy, że regulamin wprowadzono w uzgodnieniu ze związkami zawodowymi. Nadzór nad wykonywaniem zarządzenia JM Rektor US powierzył prorektorowi ds. finansów i rozwoju.

Jakie regulacje zawarto w regulaminie? Przykładowo, w paragrafie 2, pkt. 1 regulaminu mowa jest o tym, że „specjalny fundusz nagród dla pracowników US niebędących nauczycielami akademickimi tworzy się w wysokości 1 proc. planowanych rocznych wynagrodzeń osobowych.”, w par. 5 pkt. 3 określono skład Komisji ds. Nagród. W jej skład wchodzi kwestor US (przewodniczący komisji), kierownik Działu Spraw Osobowych, kierownik Działu Zatrudnienia i Płac, kierownik Samodzielnej Sekcji Ekonomicznej oraz przedstawiciele zakładowych organizacji związkowych, a więc NSZZ „Solidarność”, Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz Związku Zawodowego Pracowników Niebędących Nauczycielami Akademickimi w US. W paragrafie 5 pkt. 4 określono funkcję komisji. Ma ona charakter kontrolny. Nie może określać minimalnej oraz maksymalnej wysokości nagrody. Zgodnie z par. 8 Rektor US, corocznie, w porozumieniu ze związkami zawodowymi działającymi w US   i z przewodniczącym Komisji ds. Nagród, określa minimalną oraz maksymalną wysokość nagrody. [zobacz]. Do spotkania Rektora US, Kwestora US będącego jednocześnie przewodniczącym Komisji ds. Nagród oraz przedstawicieli związków zawodowych w 2017 niestety nie doszło. Kto powinien odpowiadać za realizację tego punktu regulaminu? Byłoby wspaniale, gdyby tego zadania podjął się przewodniczący Komisji ds. Nagród. Koordynuje proces przyznawania nagród od wielu lat. Do tej pory robił do właściwie.

Posiedzenie komisji
1 września 2017 roku, w trakcie posiedzenia, przewodniczący przekazał członkom Komisji ds. Nagród dokument pn. „Podstawy tworzenia funduszu nagród okolicznościowych dla pracowników Uniwersytetu Szczecińskiego niebędących nauczycielami akademickimi w 2017 r.” [zobacz]. W dokumencie opracowanym przez Samodzielną Sekcję Ekonomiczną czytamy, między innymi, w punkcie pierwszym, że fundusz nagród tworzony jest na podstawie art. 155 ust. 7 i 8 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym. Mowa jest o naliczaniu środków na nagrody na poziomie 1 proc. planowanych przez uczelnię rocznych środków na wynagrodzenia dla tej grupy pracowników…

„Racjonalizacja” kosztów i prawa…
W tym miejscu podniosło się ciśnienie działaczy związkowych. Ponieważ „coś” zburzyło ustalony porządek. W punkcie pierwszym dokumentu odwołano się także do przepisu, który niewiele ma wspólnego z zapisami ustawy, statutu oraz zarządzenia rektora wprowadzającego regulamin przyznawania nagród (omówionych wcześniej). Mowa o par. 2 pkt. 5 Zarządzenia nr 23/2017 Rektora Uniwersytetu Szczecińskiego w sprawie programu racjonalizacji kosztów funkcjonowania uczelni, na podstawie którego następuje obniżenie w 2017 roku funduszu nagród rektorskich o 25 proc., w odniesieniu do całej uczelni.

Oszczędzamy! Dobrze. Jesteśmy za. Tylko jak to się ma do ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz obowiązującego prawa wewnętrznego w Uniwersytecie Szczecińskim? Co z zapisami regulaminu? Dwadzieścia pięć procent to 88 051 złotych mniej w funduszu nagród w 2017 roku. Pieniądze odebrane pracownikom wbrew obowiązującemu prawu. Sprawa wydawałaby się mało istotna, ale jak spojrzymy na par. 2 pkt. 6 zarządzenia nr 23/2017, to zrozumiemy czym jest „dekretyzacja akademii”. To jest największy problem.

„Dekretyzacja akademii”
Na wstępie tekstu przytoczyliśmy brzmienie ustawy, następnie Statutu US, wreszcie zarządzenia Rektora US oraz treść regulaminu. I co? Wszystkie powyższe zapisy tracą na znaczeniu w świetle zarządzenia nr 23/2017 z dnia 11 maja 2017 r. [zobacz]. Punkt szósty brzmi tak: „szczególne zasady tworzenia funduszu nagród rektorskich w 2018 roku i następnych, obejmujące ustalenie wysokości funduszu nagród dla wydziałów w zależności od kategorii wydziału, uzyskanej w parametryzacji w 2017 roku oraz od wyniku finansowego wydziału uzyskanego w minionym roku kalendarzowym, przy czym szczegółowe zasady określania wysokości funduszu dla poszczególnych wydziałów zostaną ustalone każdego roku po zamknięciu roku budżetowego za rok poprzedni; obejmuje to także coroczne ustalenie wysokości funduszu dla innych jednostek uczelni;”

Zapewne z księgowego, menadżerskiego punktu widzenia, w powyższym zapisie, wszystko jest na swoim miejscu. Niestety z punktu widzenia, tego co jest najważniejsze w demokratyzacji życia Społeczności Akademickiej, powyższy zapis jest przejawem „dekretyzacji akademii”. Po co Senat US i jego uchwały? Po co porozumienia ze związkami zawodowymi, czyli stroną pracowniczą? Jak widać władze uczelni przyjęły regulamin, którego zapisy nie są przez nie same egzekwowane. To co? Silniejszy będzie robił to, co chce? To może w pokojach zajmowanych przez Dział Prawny zainstalujmy worki bokserskie, drabinki na ścianach, a na podłogach materace… Walniesz mocniej w worek, to masz wyższą premię. Ty zadecydujesz, jakie będą zasady. Oczywiście do czasu, aż ktoś silniejszy lub sprytniejszy nie walnie ciebie.

Oświadczenie związków zawodowych
– Czy uruchomiliście państwo proces przyznawania nagród okolicznościowych dla pracowników Uniwersytetu Szczecińskiego niebędących nauczycielami akademickimi w 2017 roku? – zadaję pytanie, w rozmowie telefonicznej, p. mgr Andrzejowi Kucińskiemu, Kwestorowi Uniwersytetu Szczecińskiego (7.09.2017 r.).

– Związki zawodowe zerwały rozmowy. Nic więcej nie mam do dodania. – słyszę w słuchawce głos kwestora Kucińskiego. Ponawiam pytanie i ponownie słyszę, że związki zerwały rozmowy…

W dokumencie „Podstawy tworzenia funduszu…”, który otrzymali członkowie Komisji ds. nagród w dniu 1 września br. w punkcie szóstym przytoczono brzmienie par. 8 regulaminu: „Rektor corocznie w porozumieniu ze związkami zawodowymi działającymi w US i z przewodniczącym Komisji ds. Nagród, określa minimalną oraz maksymalną wysokość nagrody.” Pod dokumentem podpisali się prorektor ds. finansów i rozwoju oraz kwestor.

Po zapoznaniu się z dokumentem, a w szczególności zapisem o tym, że pracownicy stracą 88 051 zł, członkowie komisji reprezentujący związki zawodowe oprotestowali ten zapis.

Organizacje pracownicze, w dniu 5.09.2017 r., wydały wspólne oświadczenie o następującej treści:

„W dniu 1.09.2017 r. związki zawodowe uczestniczyły w posiedzeniu Komisji ds. Nagród
dla pracowników niebędących nauczycielami akademickimi.

Przewodniczący Komisji Kwestor mgr Andrzej Kuciński poinformował,
że Zarządzeniem Rektora zmniejszono pulę nagród o 25 % czyli o 88 000 zł.

Obecni na posiedzeniu przedstawiciele związków zawodowych zaprotestowali przeciwko
zmniejszeniu puli nagród, ponieważ nastąpiło to z naruszeniem § 2 pkt. 1 Regulaminu Nagród,
który stanowi „fundusz nagród tworzy się w wysokości 1 % planowanych rocznych wynagrodzeń.

Posiedzenie Komisji zostało przerwane.

Przedstawiciele związków obecni na posiedzeniu:

1. Gabriela Chojnacka, ZZPNNAwUS
2. Elżbieta Popiołek, ZNP
3. Marian Gołębiowski, „Solidarność””.

Karwana jedzie dalej…
Co tam związki zawodowe! Co tam ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym! I tak zaraz ją zmienią… Regulaminy? Śmiechu warte! Takiej rzeczywistości chcecie? Pytanie: jakie są reguły? Kto dziś dzieli publiczne pieniądze w ramach funduszu nagród? To czy robi to zgodnie z prawem –  sprawdzą związkowi prawnicy. Kierownicy jednostek organizacyjnych otrzymali właśnie dyspozycję podziału środków. Związki zawodowe wycofują się z konsultacji na poziomie wydziałów. Oszczędzacie? Zarządzacie? Ponad osiem milionów złotych (za lata 2016, 2017) władze uczelni pozyskały z tytułu pomniejszenia odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych w US. Mało? Szukacie oszczędności? Wystarczy przeanalizować sytuację Zamiejscowego Wydziału Społeczno-Ekonomicznego w Gorzowie Wielkopolskim, zastanowić się nad dalszym utrzymywaniem zespołów dworsko-parkowych w Kulicach i Małkocinie. To około miliona złotych rocznie w budżecie uczelni. To tylko jeden z przykładów. I jeszcze jedno. Szczeciński rynek pracy ma się dobrze. Za chwilę z pracy w uniwersytecie odejdzie wielu wartościowych specjalistów z administracji. Związki zawodowe zerwały rozmowy powiadacie… Lepsze to niż zerwanie kontaktu z rzeczywistością. Przypominam, że kilka lat wstecz prosiliśmy o wprowadzenie programu naprawczego (polecamy protokoły z posiedzeń Senatu US). Zarządzeniem nie da się tego zrobić. Zysk jest, ale i straty nie warte trudu.

Sebastian Sahajdak

Przewodniczący Komisji Uczelnianej
NSZZ „Solidarność” Uniwersytetu Szczecińskiego

Szczecin, 7.09.2017 r.

Budowanie mostow

Rys. domena publiczna